کد مطلب:1527 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:332
چیزهایی که روزه را باطل می کند
1581- چند چیز روزه را باطل می كند : اول خوردن و آشامیدن .
دوم جماع .
سوم استمناء و استمناء آن است كه انسان با خود یا دیگری غیر از جماع كاری كند كه منی از او بیرون آید.
چهارم دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر علیهم السلام .
پنجم رساندن غبار به حلق .
ششم فرو بردن تمام سر در آب بنابر مشهور.
هفتم باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح .
هشتم اماله كردن با چیزهای روان .
نهم قی كردن .
و احكام اینها در مسائل آینده گفته می شود.
خوردن و آشامیدن
1582- اگر روزه دار با التفات به این كه روزه دارد , عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد , روزه او باطل می شود , چه خوردن و آشامیدن آن چیز معمول باشد , مثل نان , و آب , چه معمول نباشد , مثل خاك و شیره درخت , و چه كم باشد یا زیاد , حتی اگر مسواك را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو بـرد روزه باطل می شود , مگر آن كه رطوبت مسواك در آب دهان به طوری از بین برود كه رطوبت خارج به آن گفته نشود.
1583- اگـر مـوقـعی كه مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده , باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد , روزه اش باطل است , و به دستوری كه بعدا گفته خواهد شد كفاره هم بر او واجب می شود.
1584- اگر روزه دار سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد , روزه اش باطل نمی شود.
1585- آمپولی كه عضو را بی حس می كند یا به جهت دیگر استعمال می شود , برای روزه دار اشكال ندارد.
و بهتر آن است كه از استعمال آمپولی كه به جای دوا و غذا به كار می برند خودداری كند.
1586- اگر روزه دار چیزی را كه لای دندان مانده است , عمدا فرو ببرد , روزه اش باطل می شود.
1587- كسی كه می خواهد روزه بگیرد , لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال كند , ولی اگر بداند غذایی كه لای دندان مانده در روز فرو می رود , باید خلال كند.
1588- فـرو بـردن آب دهان , اگر چه به واسطه خیال كردن ترشی و مانند آن در دهان جمع شده باشد , روزه را باطل نمی كند.
1589- فرو بردن اخلاط سر و سینه , تا به فضای دهان نرسیده اشكال ندارد , ولی اگر داخل فضای دهان شود , احتیاط واجب آن است كه آن را فرو نبرند.
1590- اگر روزه دار به قدری تشنه شود كه بترسد از تشنگی بمیرد یا به او ضرری برسد یا آن كه به سختی بیفتد , كه قابل تحمل نیست , می تواند به اندازه ای كه ترس از این امور برطرف شود آب بیاشامد ولی روزه او بـاطـل می شود و اگر ماه رمضان باشد , باید بنابر احتیاط لازم بیشتر از آن نیاشامد و در بقیه روز از بجا آوردن كاری كه روزه را باطل می كند خودداری نماید.
1591- جـویـدن غـذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها كه معمولا به حلق نمی رسد , اگر چه اتـفـاقـا به حلق برسد , روزه را باطل نمی كند , ولی اگر انسان از اول بداند كه به حلق می رسد , روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد , و كفاره هم بر او واجب است .
1592- انسان نمی تواند برای ضعف , روزه را بخورد , ولی اگر ضعف او به قدری است كه معمولا نمی شود آن را تحمل كرد , خوردن روزه اشكال ندارد.
جماع
1593- جماع روزه را باطل می كند , اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
1594- اگـر كـمـتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید , روزه باطل نمی شود , ولی در شـخـصی كه ختنه گاه ندارد اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود بمقداری كه گویند نزدیكی كرده روزه اش باطل می شود.
1595- اگـر عـمـدا قـصد جماع نماید , و شك كند كه به اندازه ختنه گاه داخل شده یا نه , روزه او بنابر احتیاط لازم باطل است , و لازم است قضا نماید , ولی كفاره واجب نیست .
1596- اگـر فـرامـوش كـند كه روزه است و جماع نماید , یا او را به جماع مجبور نمایند , به نحوی كه از اختیار او خارج شود , روزه او باطل نمی شود , ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا جبر او برداشته شود , باید فورا از حال جماع خارج شود , و اگر خارج نشود , روزه او باطل است .
استمنا
1597- اگر روزه دار استمنا كند ( معنای استمنا در مساله 1581 گذشت ) , روزه اش باطل می شود.
1598- اگر بی اختیار منی از انسان بیرون آید , روزه اش باطل نیست .
1599- هـرگـاه روزه دار بـدانـد كه اگر در روز بخوابد محتلم می شود , یعنی در خواب منی از او بیرون می آید , جایز است بخوابد , هر چند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد , و اگر محتلم شود , روزه اش باطل نمی شود.
1600- اگـر روزه دار در حـال بـیـرون آمـدن منی از خواب بیدار شود , واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری كند.
1601- روزه داری كه محتلم شده , می تواند بول كند , اگر چه بداند به واسطه بول كردن باقیمانده منی از مجری بیرون می آید.
1602- روزه داری كـه مـحـلتم شده , اگر بداند منی در مجری مانده , و در صورتی كه پیش از غسل بول نكند بعد از غسل منی از او بیرون می آید , احتیاط مستحب آن است كه پیش از غسل بول كند.
1603- كـسـی كه به قصد بیرون آمدن منی بازی و شوخی كند , اگر چه منی از او بیرون نیاید , باید بنابر احتیاط لازم روزه را تمام كند و قضا هم بنماید.
1604- اگـر روزه دار بـدون قصد بیرون آمدن منی مثلا با زن خود بازی و شوخی كند , چنانچه اطمینان دارد كه منی از او خارج نمی شود , اگر چه اتفاقا منی بیرون آید روزه او صحیح است .
ولی اگر اطمینان ندارد , در صورتی كه منی از او بیرون آید روزه اش باطل است .
دروغ بستن به خدا و پیغمبر
1605- اگـر روزه دار بـه گـفـتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر ( ص ) و جانشینان پـیغمبر ( ص ) عمدا نسبتی را بدهد كه دروغ است - اگر چه فورا بگوید دروغ گفتم یا توبه كند - روزه او بـنـابر احتیاط لازم باطل است هم چنین است بنابر احتیاط مستحب دروغ بستن به حضرت زهرا سلام اللّه علیها و سایر پیغمبران و جانشینان آنان .
1606- اگر بخواهد خبری را كه دلیلی بر حجیت او ندارد , و نمی داند راست است یا دروغ , نقل كند , بنابر احتیاط واجب باید از كسی كه آن خبر را گفته , یا از كتابی كه آن خبر در آن نوشته شده نقل نماید.
1607- اگر چیزی را به اعتقاد این كه راست است از قول خدا یا پیغمبر نقل كند و بعد بفهمد دروغ بوده , روزه اش باطل نمی شود.
1608- اگـر چـیزی را كه می داند دروغ است به خدا و پیغمبر نسبت دهد و بعدا بفهمد آنچه را كه گفته راست بوده , باید بنابر احتیاط لازم روزه را تمام كند و قضای آن را هم به جا آورد.
1609- اگـر دروغـی را كـه دیـگـری ساخته عمدا به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر نسبت دهد , بنابر احتیاط لازم روزه اش باطل می شود , ولی اگر از قول كسی كه آن دروغ را ساخته نقل كند اشكال ندارد.
1610- اگر از روزه دار بپرسند كه آیا پیغمبر صلی اللّه علیه وآله چنین مطلبی فرموده اند و او جایی كه در جـواب بـایـد بگوید نه , عمدا بگوید , بلی , یا جایی كه باید بگوید بلی عمدا بگوید نه , روزه اش بنابر احتیاط لازم باطل می شود.
1611- اگر از قول خدا یا پیغمبر حرف راستی را بگوید بعد بگوید دروغ گفتم , یا در شب به دروغ به آنان نسبتی بدهد و فردای آن كه روزه می باشد بگوید آنچه دیشب گفتم راست است , روزه اش باطل می شود , مگر آن كه مقصودش بیان حال خبرش باشد.
رساندن غبار به حلق
1612- بـنـابر احتیاط واجب رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می كند , چه غبار از چیزی باشد كه خوردن آن حلال است , مثل آرد , یا غبار چیزی باشد كه خوردن آن حرام است مثل خاك .
1613- رساندن غبار غیر غلیظ به حلق - بنابر اقوی - روزه را باطل نمی كند.
1614- اگر به واسطه باد غباری غلیظ پیدا شود و انسان با این كه متوجه است و می تواند , مواظبت نكند و به حلق برسد , بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود.
1615- احتیاط واجب آن است كه روزه دار دود سیگار و تنباكو و مانند اینها را هم به حلق نرساند.
1616- اگر مواظبت نكند و غبار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود , چنانچه یقین یا اطمینان داشته كه بـه حـلق نمی رسد , روزه اش صحیح است , و اگر گمان می كرده كه به حلق نمی رسد , بهتر آن است كه آن روزه را قضا كند.
1617- اگـر فـرامـوش كـنـد كه روزه است و مواظبت نكند , یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد روزه اش باطل نمی شود.
فرو بردن سر در آب
1618- اگـر روزه دار عـمـدا تمام سر را در آب فرو برد , اگر چه باقی بدن او از آب بیرون باشد , روزه اش بـنابر مشهور باطل می شود , ولی بعید نیست كه این كار روزه را باطل نكند , اگر چه كراهت شدید دارد و رعایت احتیاط در صورت امكان بهتر است .
1619- اگر نصف سر را یك دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد .
1620- اگر تمام سر زیر آب برود اگر چه مقداری از موها بیرون بماند , همان حكمی را كه در مساله 1618 گفته شد دارد.
1621- سـر فـرو بردن در غیر آب از چیزهای روان مانند شیر به روزه هیچ ضرری ندارد , و هم چنین است فرو بردن سر در آب مضاف .
1622- اگـر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و آب تمام سر او را بگیرد , یا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد , روزه او هیچ اشكالی ندارد.
1623- اگـر بـه خـیـال این كه آب سر او را نمی گیرد , خود را در آب بیندازد و آب تمام سر او را بگیرد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد.
1624- اگـر فـراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد , چنانچه در زیر آب یادش بیاید كه روزه است , بهتر آن است كه فورا سر را بیرون آورد ولی چنانچه بیرون نیاورد , روزه اش باطل نمی شود.
1625- اگـر كـسی به زور سر او را در آب فرو برد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد , ولی چنانچه در حالی كه زیر آب است , آن كس دست بردارد بهتر آن است كه فورا سرش را بیرون آورد.
1626- اگر روزه دار به نیت غسل سر را در آب فرو برد , روزه و غسل او هر دو صحیح است .
1627- اگـر بـرای آن كه كسی را از غرق شدن نجات دهد , سر را در آب فرو برد , اگر چه نجات دادن او واجب باشد , احتیاط مستحب آن است كه روزه اش را قضا كند.
باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
1628- اگر جنب عمدا در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند روزه اش باطل است , و كسی كه وظیفه اش تیمم است و عمدا تیمم ننماید , روزه اش نیز باطل است , و حكم قضای ماه رمضان نیز همین است .
1629- اگر در روزه غیر ماه رمضان و قضاء آن از روزه های واجبی كه مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است , جنب عمدا تا اذان صبح غسل نكند اظهر این است كه روزه اش صحیح است .
1630- كسی كه در شب ماه رمضان جنب است , چنانچه عمدا غسل نكند تا وقت تنگ شود , باید تیمم كند و روزه بگیرد , و احتیاط مستحب آن است كه قضای آن را هم به جا آورد.
1631- اگـر جـنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از یك روز یادش بیاید , باید روزه آن روز را قـضا نماید , و اگر بعد از چند روز یادش بیاید روزه هر چند روزی را كه یقین دارد جنب بوده قضا نماید , مثلا اگر نمی داند سه روز جنب بوده یا چهار روز , باید روزه سه روز را قضا كند.
1632- كـسـی كه در شب ماه رمضان برای هیچ كدام از غسل و تیمم وقت ندارد , اگر خود را جنب كند , روزه اش باطل است و قضا و كفاره بر او واجب می شود.
1633- اگر برای آن كه بفهمد وقت دارد یا نه , جستجو نماید و گمان كند كه به اندازه غسل وقت دارد و خـود را جـنب كند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم كند , روزه اش صحیح است , و اگر بدون جستجو گـمـان كند كه وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده , و با تیمم روزه بگیرد , بنابر احتیاط مستحب باید روزه آن روز را قضا كند.
1634- كـسـی كـه در شب ماه رمضان جنب است و می داند كه اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی شود , نباید غسل نكرده بخوابد و چنانچه پیش از غسل اختیارا بخوابد و تا صبح بیدار نشود , روزه اش باطل است و قضا و كفاره بر او واجب می شود.
1635- هـرگـاه جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود احتیاط واجب آن است كه پیش از غسل در صـورتـی كـه اطمینان به بیدار شدن ندارد نخوابد , اگر چه احتمال بدهد كه اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود.
1636- كـسـی كـه در شـب مـاه رمـضان جنب است و یقین دارد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه تصمیم داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند , روزه اش صحیح است .
و هم چنین است كسی كه اطمینان به بیدار شدن قبل از اذان صبح دارد.
1637- كـسی كه در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه غفلت داشته باشد كه بعد از بیدار شدن باید غسل كند , در صورتی كه بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند بنابر احتیاط قضا بر او واجب می شود.
1638- كـسـی كـه در شب ماه رمضان جنب است و یقین دارد یا احتمال می دهد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه نخواهد بعد از بیدار شدن غسل كند , در صورتی كه بخوابد و بیدار نشود , روزه اش باطل و قضا و كفاره لازم است و هم چنین است بنابر احتیاط لازم اگر تردید داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند یا نه .
1639- اگـر جـنـب در شـب مـاه رمضان بخوابد و بیدار شود و یقین كند یا احتمال دهد كه اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود و تصمیم هم داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند , چنانچه دوبـاره بخوابد و تا اذان بیدار نشود , باید عقوبة روزه آن روز را قضا كند , و اگر از خواب دوم بیدار شود و بـرای مـرتـبه سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود باید روزه آن روز را قضا كند و بنابر احتیاط استحبابی كفاره نیز بدهد.
1640- مـراد از خواب اول و دوم و سوم , در صورتی كه انسان در خواب محتلم شود خوابی است كه از بعد بیدار شدن بخوابد و اما خوابی كه در آن محتلم شده خواب اول حساب نمی شود.
1641- اگر روزه دار در روز محتلم شود , واجب نیست فورا غسل كند.
1642- هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده , اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده , روزه او صحیح است .
1643- كـسـی كه می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد , هر گاه تا اذان صبح جنب بماند , اگر از روی عمد باشد , نمی تواند آن روز را روزه بگیرد وگرنه می تواند روزه بگیرد , هر چند احتیاط در ترك آن است .
1644- كسی كه می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد , اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شـده و بداند پیش از اذان محتلم شده است , بنابر اقوی می تواند آن روز را به قصد قضای ماه رمضان روزه بگیرد.
1645- اگر در روزه واجبی غیر قضای روزه رمضان از روزه هایی كه مثل روزه كفاره وقت معینی ندارد , عـمـدا تا اذان صبح جنب بماند , اظهر این است كه روزه اش صحیح است , ولی بهتر آن است كه غیر از آن روزه روز دیگری را روزه بگیرد.
1646- اگـر زن پـیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود , و عمدا غسل نكند و یا در تنگی وقت - هر چند از روی اختیار باشد - تیمم نكند در روزه ماه رمضان - و هم چنین در قضاء او بنابر احتیاط - روزه اش باطل است .
و در غیر این دو باطل نیست اگر چه احوط غسل كردن است و زنی كه وظیفه اش نسبت به حیض یا نفاس تیمم است در روزه ماه رمضان و هم چنین در قضاء او بنابر احتیاط اگر عمدا پیش از اذان صبح تیمم نكند روزه اش باطل است .
1647- اگـر زن پـیـش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاك شود , و برای غسل وقت نداشته باشد , باید تیمم نماید ولی لازم نیست تا اذان صبح بیدار بماند و هم چنین است حكم جنب در صورتی كه وظیفه اش تیمم باشد.
1648- اگـر زن نـزدیـك اذان صبح در ماه مبارك رمضان از حیض یا نفاس پاك شود و برای هیچ كدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد , روزه اش صحیح است .
1649- اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاك شود , یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند , اگر چه نزدیك مغرب باشد , روزه او باطل است .
1650- اگر زن غسل حیض یا نفاس را فراموش كند و بعد از یك روز یا چند روز یادش بیاید , روزه هایی كه گرفته صحیح است .
1651- اگـر زن پـیـش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاك شود و در غسل كوتاهی كند و تا اذان غـسـل نـكـنـد و در تنگی وقت تیمم هم نكند , روزه اش باطل است ولی چنانچه كوتاهی نكند , مثلا مـنتظر باشد كه حمام زنانه شود , اگر چه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نكند , و در تیمم كردن كوتاهی نكند , روزه او صحیح است .
1652- اگـر زنـی كـه در حـال اسـتحاضه كثیره است , هر چند غسلهای خود را به تفصیلی كه در احكام اسـتـحـاضـه در مـسـاله ( 402 ) گفته شد به جا نیاورد , روزه او صحیح است , همچنان كه در استحاضه متوسطه اگر چه غسل نكند روزه اش صحیح است .
1653- كسی كه مس میت كرده یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانده , می تواند بدون غسل مس میت روزه بگیرد , و اگر در حال روزه هم میت را مس نماید , روزه او باطل نمی شود.
اماله كردن
1654- اماله كردن با چیز روان اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه باشد روزه را باطل می كند.
قی كردن
1655- هـرگـاه روزه دار عـمـدا قی كند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد , روزه اش باطل می شود ولی اگر سهوا یا بی اختیار قی كند اشكال ندارد.
1656- اگر در شب چیزی بخورد كه می داند به واسطه خوردن آن , در روز بی اختیار قی می كند , احتیاط مستحب آن است كه روزه آن روز را قضا نماید.
1657- اگر روزه دار بتواند از قی كردن خودداری كند , چنانچه برای او ضرر و مشقت نداشته باشد , بهتر آن است كه خودداری نماید.
1658- اگـر مـگـس در گـلـوی روزه دار برود , چنانچه به مقداری فرو رفته باشد كه به پایین دادن آن خـوردن گـفـتـه نشود لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه اش صحیح است , و اما اگر به این مقدار فرو نـرفـته باشد باید آن را بیرون آورد , هر چند كه این كار متوقف بر قی كردن باشد - مگر در صورتی كه قی كردن برای او ضرر یا مشقت زیادی داشته باشد - و چنانچه آن را قی نكند و فرو برد روزه اش باطل می شود .
1659- اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید كه روزه است , بیرون آوردن آن لازم نیست و روزه او صحیح است .
1660- اگـر یـقـین داشته باشد كه به واسطه آروغ زدن , چیزی از گلو بیرون می آید , بنابر احتیاط نباید عمدا آروغ بزند , ولی اگر یقین نداشته باشد اشكال ندارد.
1661- اگـر آروغ بزند و چیزی در گلو یا دهانش بیاید , باید آن را بیرون بریزد و اگر بی اختیار فرو رود , روزه اش صحیح است .
دوم جماع .
سوم استمناء و استمناء آن است كه انسان با خود یا دیگری غیر از جماع كاری كند كه منی از او بیرون آید.
چهارم دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر علیهم السلام .
پنجم رساندن غبار به حلق .
ششم فرو بردن تمام سر در آب بنابر مشهور.
هفتم باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح .
هشتم اماله كردن با چیزهای روان .
نهم قی كردن .
و احكام اینها در مسائل آینده گفته می شود.
خوردن و آشامیدن
1582- اگر روزه دار با التفات به این كه روزه دارد , عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد , روزه او باطل می شود , چه خوردن و آشامیدن آن چیز معمول باشد , مثل نان , و آب , چه معمول نباشد , مثل خاك و شیره درخت , و چه كم باشد یا زیاد , حتی اگر مسواك را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو بـرد روزه باطل می شود , مگر آن كه رطوبت مسواك در آب دهان به طوری از بین برود كه رطوبت خارج به آن گفته نشود.
1583- اگـر مـوقـعی كه مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده , باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد , روزه اش باطل است , و به دستوری كه بعدا گفته خواهد شد كفاره هم بر او واجب می شود.
1584- اگر روزه دار سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد , روزه اش باطل نمی شود.
1585- آمپولی كه عضو را بی حس می كند یا به جهت دیگر استعمال می شود , برای روزه دار اشكال ندارد.
و بهتر آن است كه از استعمال آمپولی كه به جای دوا و غذا به كار می برند خودداری كند.
1586- اگر روزه دار چیزی را كه لای دندان مانده است , عمدا فرو ببرد , روزه اش باطل می شود.
1587- كسی كه می خواهد روزه بگیرد , لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال كند , ولی اگر بداند غذایی كه لای دندان مانده در روز فرو می رود , باید خلال كند.
1588- فـرو بـردن آب دهان , اگر چه به واسطه خیال كردن ترشی و مانند آن در دهان جمع شده باشد , روزه را باطل نمی كند.
1589- فرو بردن اخلاط سر و سینه , تا به فضای دهان نرسیده اشكال ندارد , ولی اگر داخل فضای دهان شود , احتیاط واجب آن است كه آن را فرو نبرند.
1590- اگر روزه دار به قدری تشنه شود كه بترسد از تشنگی بمیرد یا به او ضرری برسد یا آن كه به سختی بیفتد , كه قابل تحمل نیست , می تواند به اندازه ای كه ترس از این امور برطرف شود آب بیاشامد ولی روزه او بـاطـل می شود و اگر ماه رمضان باشد , باید بنابر احتیاط لازم بیشتر از آن نیاشامد و در بقیه روز از بجا آوردن كاری كه روزه را باطل می كند خودداری نماید.
1591- جـویـدن غـذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها كه معمولا به حلق نمی رسد , اگر چه اتـفـاقـا به حلق برسد , روزه را باطل نمی كند , ولی اگر انسان از اول بداند كه به حلق می رسد , روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد , و كفاره هم بر او واجب است .
1592- انسان نمی تواند برای ضعف , روزه را بخورد , ولی اگر ضعف او به قدری است كه معمولا نمی شود آن را تحمل كرد , خوردن روزه اشكال ندارد.
جماع
1593- جماع روزه را باطل می كند , اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
1594- اگـر كـمـتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید , روزه باطل نمی شود , ولی در شـخـصی كه ختنه گاه ندارد اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود بمقداری كه گویند نزدیكی كرده روزه اش باطل می شود.
1595- اگـر عـمـدا قـصد جماع نماید , و شك كند كه به اندازه ختنه گاه داخل شده یا نه , روزه او بنابر احتیاط لازم باطل است , و لازم است قضا نماید , ولی كفاره واجب نیست .
1596- اگـر فـرامـوش كـند كه روزه است و جماع نماید , یا او را به جماع مجبور نمایند , به نحوی كه از اختیار او خارج شود , روزه او باطل نمی شود , ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا جبر او برداشته شود , باید فورا از حال جماع خارج شود , و اگر خارج نشود , روزه او باطل است .
استمنا
1597- اگر روزه دار استمنا كند ( معنای استمنا در مساله 1581 گذشت ) , روزه اش باطل می شود.
1598- اگر بی اختیار منی از انسان بیرون آید , روزه اش باطل نیست .
1599- هـرگـاه روزه دار بـدانـد كه اگر در روز بخوابد محتلم می شود , یعنی در خواب منی از او بیرون می آید , جایز است بخوابد , هر چند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد , و اگر محتلم شود , روزه اش باطل نمی شود.
1600- اگـر روزه دار در حـال بـیـرون آمـدن منی از خواب بیدار شود , واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری كند.
1601- روزه داری كه محتلم شده , می تواند بول كند , اگر چه بداند به واسطه بول كردن باقیمانده منی از مجری بیرون می آید.
1602- روزه داری كـه مـحـلتم شده , اگر بداند منی در مجری مانده , و در صورتی كه پیش از غسل بول نكند بعد از غسل منی از او بیرون می آید , احتیاط مستحب آن است كه پیش از غسل بول كند.
1603- كـسـی كه به قصد بیرون آمدن منی بازی و شوخی كند , اگر چه منی از او بیرون نیاید , باید بنابر احتیاط لازم روزه را تمام كند و قضا هم بنماید.
1604- اگـر روزه دار بـدون قصد بیرون آمدن منی مثلا با زن خود بازی و شوخی كند , چنانچه اطمینان دارد كه منی از او خارج نمی شود , اگر چه اتفاقا منی بیرون آید روزه او صحیح است .
ولی اگر اطمینان ندارد , در صورتی كه منی از او بیرون آید روزه اش باطل است .
دروغ بستن به خدا و پیغمبر
1605- اگـر روزه دار بـه گـفـتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر ( ص ) و جانشینان پـیغمبر ( ص ) عمدا نسبتی را بدهد كه دروغ است - اگر چه فورا بگوید دروغ گفتم یا توبه كند - روزه او بـنـابر احتیاط لازم باطل است هم چنین است بنابر احتیاط مستحب دروغ بستن به حضرت زهرا سلام اللّه علیها و سایر پیغمبران و جانشینان آنان .
1606- اگر بخواهد خبری را كه دلیلی بر حجیت او ندارد , و نمی داند راست است یا دروغ , نقل كند , بنابر احتیاط واجب باید از كسی كه آن خبر را گفته , یا از كتابی كه آن خبر در آن نوشته شده نقل نماید.
1607- اگر چیزی را به اعتقاد این كه راست است از قول خدا یا پیغمبر نقل كند و بعد بفهمد دروغ بوده , روزه اش باطل نمی شود.
1608- اگـر چـیزی را كه می داند دروغ است به خدا و پیغمبر نسبت دهد و بعدا بفهمد آنچه را كه گفته راست بوده , باید بنابر احتیاط لازم روزه را تمام كند و قضای آن را هم به جا آورد.
1609- اگـر دروغـی را كـه دیـگـری ساخته عمدا به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر نسبت دهد , بنابر احتیاط لازم روزه اش باطل می شود , ولی اگر از قول كسی كه آن دروغ را ساخته نقل كند اشكال ندارد.
1610- اگر از روزه دار بپرسند كه آیا پیغمبر صلی اللّه علیه وآله چنین مطلبی فرموده اند و او جایی كه در جـواب بـایـد بگوید نه , عمدا بگوید , بلی , یا جایی كه باید بگوید بلی عمدا بگوید نه , روزه اش بنابر احتیاط لازم باطل می شود.
1611- اگر از قول خدا یا پیغمبر حرف راستی را بگوید بعد بگوید دروغ گفتم , یا در شب به دروغ به آنان نسبتی بدهد و فردای آن كه روزه می باشد بگوید آنچه دیشب گفتم راست است , روزه اش باطل می شود , مگر آن كه مقصودش بیان حال خبرش باشد.
رساندن غبار به حلق
1612- بـنـابر احتیاط واجب رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می كند , چه غبار از چیزی باشد كه خوردن آن حلال است , مثل آرد , یا غبار چیزی باشد كه خوردن آن حرام است مثل خاك .
1613- رساندن غبار غیر غلیظ به حلق - بنابر اقوی - روزه را باطل نمی كند.
1614- اگر به واسطه باد غباری غلیظ پیدا شود و انسان با این كه متوجه است و می تواند , مواظبت نكند و به حلق برسد , بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود.
1615- احتیاط واجب آن است كه روزه دار دود سیگار و تنباكو و مانند اینها را هم به حلق نرساند.
1616- اگر مواظبت نكند و غبار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود , چنانچه یقین یا اطمینان داشته كه بـه حـلق نمی رسد , روزه اش صحیح است , و اگر گمان می كرده كه به حلق نمی رسد , بهتر آن است كه آن روزه را قضا كند.
1617- اگـر فـرامـوش كـنـد كه روزه است و مواظبت نكند , یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد روزه اش باطل نمی شود.
فرو بردن سر در آب
1618- اگـر روزه دار عـمـدا تمام سر را در آب فرو برد , اگر چه باقی بدن او از آب بیرون باشد , روزه اش بـنابر مشهور باطل می شود , ولی بعید نیست كه این كار روزه را باطل نكند , اگر چه كراهت شدید دارد و رعایت احتیاط در صورت امكان بهتر است .
1619- اگر نصف سر را یك دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد .
1620- اگر تمام سر زیر آب برود اگر چه مقداری از موها بیرون بماند , همان حكمی را كه در مساله 1618 گفته شد دارد.
1621- سـر فـرو بردن در غیر آب از چیزهای روان مانند شیر به روزه هیچ ضرری ندارد , و هم چنین است فرو بردن سر در آب مضاف .
1622- اگـر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد و آب تمام سر او را بگیرد , یا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد , روزه او هیچ اشكالی ندارد.
1623- اگـر بـه خـیـال این كه آب سر او را نمی گیرد , خود را در آب بیندازد و آب تمام سر او را بگیرد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد.
1624- اگـر فـراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد , چنانچه در زیر آب یادش بیاید كه روزه است , بهتر آن است كه فورا سر را بیرون آورد ولی چنانچه بیرون نیاورد , روزه اش باطل نمی شود.
1625- اگـر كـسی به زور سر او را در آب فرو برد , روزه اش هیچ اشكالی ندارد , ولی چنانچه در حالی كه زیر آب است , آن كس دست بردارد بهتر آن است كه فورا سرش را بیرون آورد.
1626- اگر روزه دار به نیت غسل سر را در آب فرو برد , روزه و غسل او هر دو صحیح است .
1627- اگـر بـرای آن كه كسی را از غرق شدن نجات دهد , سر را در آب فرو برد , اگر چه نجات دادن او واجب باشد , احتیاط مستحب آن است كه روزه اش را قضا كند.
باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح
1628- اگر جنب عمدا در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند روزه اش باطل است , و كسی كه وظیفه اش تیمم است و عمدا تیمم ننماید , روزه اش نیز باطل است , و حكم قضای ماه رمضان نیز همین است .
1629- اگر در روزه غیر ماه رمضان و قضاء آن از روزه های واجبی كه مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است , جنب عمدا تا اذان صبح غسل نكند اظهر این است كه روزه اش صحیح است .
1630- كسی كه در شب ماه رمضان جنب است , چنانچه عمدا غسل نكند تا وقت تنگ شود , باید تیمم كند و روزه بگیرد , و احتیاط مستحب آن است كه قضای آن را هم به جا آورد.
1631- اگـر جـنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از یك روز یادش بیاید , باید روزه آن روز را قـضا نماید , و اگر بعد از چند روز یادش بیاید روزه هر چند روزی را كه یقین دارد جنب بوده قضا نماید , مثلا اگر نمی داند سه روز جنب بوده یا چهار روز , باید روزه سه روز را قضا كند.
1632- كـسـی كه در شب ماه رمضان برای هیچ كدام از غسل و تیمم وقت ندارد , اگر خود را جنب كند , روزه اش باطل است و قضا و كفاره بر او واجب می شود.
1633- اگر برای آن كه بفهمد وقت دارد یا نه , جستجو نماید و گمان كند كه به اندازه غسل وقت دارد و خـود را جـنب كند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تیمم كند , روزه اش صحیح است , و اگر بدون جستجو گـمـان كند كه وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده , و با تیمم روزه بگیرد , بنابر احتیاط مستحب باید روزه آن روز را قضا كند.
1634- كـسـی كـه در شب ماه رمضان جنب است و می داند كه اگر بخوابد تا صبح بیدار نمی شود , نباید غسل نكرده بخوابد و چنانچه پیش از غسل اختیارا بخوابد و تا صبح بیدار نشود , روزه اش باطل است و قضا و كفاره بر او واجب می شود.
1635- هـرگـاه جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود احتیاط واجب آن است كه پیش از غسل در صـورتـی كـه اطمینان به بیدار شدن ندارد نخوابد , اگر چه احتمال بدهد كه اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود.
1636- كـسـی كـه در شـب مـاه رمـضان جنب است و یقین دارد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه تصمیم داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند , روزه اش صحیح است .
و هم چنین است كسی كه اطمینان به بیدار شدن قبل از اذان صبح دارد.
1637- كـسی كه در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه غفلت داشته باشد كه بعد از بیدار شدن باید غسل كند , در صورتی كه بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند بنابر احتیاط قضا بر او واجب می شود.
1638- كـسـی كـه در شب ماه رمضان جنب است و یقین دارد یا احتمال می دهد كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود , چنانچه نخواهد بعد از بیدار شدن غسل كند , در صورتی كه بخوابد و بیدار نشود , روزه اش باطل و قضا و كفاره لازم است و هم چنین است بنابر احتیاط لازم اگر تردید داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند یا نه .
1639- اگـر جـنـب در شـب مـاه رمضان بخوابد و بیدار شود و یقین كند یا احتمال دهد كه اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود و تصمیم هم داشته باشد كه بعد از بیدار شدن غسل كند , چنانچه دوبـاره بخوابد و تا اذان بیدار نشود , باید عقوبة روزه آن روز را قضا كند , و اگر از خواب دوم بیدار شود و بـرای مـرتـبه سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود باید روزه آن روز را قضا كند و بنابر احتیاط استحبابی كفاره نیز بدهد.
1640- مـراد از خواب اول و دوم و سوم , در صورتی كه انسان در خواب محتلم شود خوابی است كه از بعد بیدار شدن بخوابد و اما خوابی كه در آن محتلم شده خواب اول حساب نمی شود.
1641- اگر روزه دار در روز محتلم شود , واجب نیست فورا غسل كند.
1642- هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده , اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده , روزه او صحیح است .
1643- كـسـی كه می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد , هر گاه تا اذان صبح جنب بماند , اگر از روی عمد باشد , نمی تواند آن روز را روزه بگیرد وگرنه می تواند روزه بگیرد , هر چند احتیاط در ترك آن است .
1644- كسی كه می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد , اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شـده و بداند پیش از اذان محتلم شده است , بنابر اقوی می تواند آن روز را به قصد قضای ماه رمضان روزه بگیرد.
1645- اگر در روزه واجبی غیر قضای روزه رمضان از روزه هایی كه مثل روزه كفاره وقت معینی ندارد , عـمـدا تا اذان صبح جنب بماند , اظهر این است كه روزه اش صحیح است , ولی بهتر آن است كه غیر از آن روزه روز دیگری را روزه بگیرد.
1646- اگـر زن پـیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود , و عمدا غسل نكند و یا در تنگی وقت - هر چند از روی اختیار باشد - تیمم نكند در روزه ماه رمضان - و هم چنین در قضاء او بنابر احتیاط - روزه اش باطل است .
و در غیر این دو باطل نیست اگر چه احوط غسل كردن است و زنی كه وظیفه اش نسبت به حیض یا نفاس تیمم است در روزه ماه رمضان و هم چنین در قضاء او بنابر احتیاط اگر عمدا پیش از اذان صبح تیمم نكند روزه اش باطل است .
1647- اگـر زن پـیـش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاك شود , و برای غسل وقت نداشته باشد , باید تیمم نماید ولی لازم نیست تا اذان صبح بیدار بماند و هم چنین است حكم جنب در صورتی كه وظیفه اش تیمم باشد.
1648- اگـر زن نـزدیـك اذان صبح در ماه مبارك رمضان از حیض یا نفاس پاك شود و برای هیچ كدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد , روزه اش صحیح است .
1649- اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاك شود , یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند , اگر چه نزدیك مغرب باشد , روزه او باطل است .
1650- اگر زن غسل حیض یا نفاس را فراموش كند و بعد از یك روز یا چند روز یادش بیاید , روزه هایی كه گرفته صحیح است .
1651- اگـر زن پـیـش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاك شود و در غسل كوتاهی كند و تا اذان غـسـل نـكـنـد و در تنگی وقت تیمم هم نكند , روزه اش باطل است ولی چنانچه كوتاهی نكند , مثلا مـنتظر باشد كه حمام زنانه شود , اگر چه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نكند , و در تیمم كردن كوتاهی نكند , روزه او صحیح است .
1652- اگـر زنـی كـه در حـال اسـتحاضه كثیره است , هر چند غسلهای خود را به تفصیلی كه در احكام اسـتـحـاضـه در مـسـاله ( 402 ) گفته شد به جا نیاورد , روزه او صحیح است , همچنان كه در استحاضه متوسطه اگر چه غسل نكند روزه اش صحیح است .
1653- كسی كه مس میت كرده یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانده , می تواند بدون غسل مس میت روزه بگیرد , و اگر در حال روزه هم میت را مس نماید , روزه او باطل نمی شود.
اماله كردن
1654- اماله كردن با چیز روان اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه باشد روزه را باطل می كند.
قی كردن
1655- هـرگـاه روزه دار عـمـدا قی كند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد , روزه اش باطل می شود ولی اگر سهوا یا بی اختیار قی كند اشكال ندارد.
1656- اگر در شب چیزی بخورد كه می داند به واسطه خوردن آن , در روز بی اختیار قی می كند , احتیاط مستحب آن است كه روزه آن روز را قضا نماید.
1657- اگر روزه دار بتواند از قی كردن خودداری كند , چنانچه برای او ضرر و مشقت نداشته باشد , بهتر آن است كه خودداری نماید.
1658- اگـر مـگـس در گـلـوی روزه دار برود , چنانچه به مقداری فرو رفته باشد كه به پایین دادن آن خـوردن گـفـتـه نشود لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه اش صحیح است , و اما اگر به این مقدار فرو نـرفـته باشد باید آن را بیرون آورد , هر چند كه این كار متوقف بر قی كردن باشد - مگر در صورتی كه قی كردن برای او ضرر یا مشقت زیادی داشته باشد - و چنانچه آن را قی نكند و فرو برد روزه اش باطل می شود .
1659- اگر سهوا چیزی را فرو ببرد و پیش از رسیدن به معده یادش بیاید كه روزه است , بیرون آوردن آن لازم نیست و روزه او صحیح است .
1660- اگـر یـقـین داشته باشد كه به واسطه آروغ زدن , چیزی از گلو بیرون می آید , بنابر احتیاط نباید عمدا آروغ بزند , ولی اگر یقین نداشته باشد اشكال ندارد.
1661- اگـر آروغ بزند و چیزی در گلو یا دهانش بیاید , باید آن را بیرون بریزد و اگر بی اختیار فرو رود , روزه اش صحیح است .